Trí tuệ nhân tạo (AI) đang trở thành một trong những động lực quan trọng nhất định hình tương lai của thế giới. Sự phát triển nhanh chóng của AI không chỉ tác động tới kinh tế và công nghệ, mà còn ảnh hưởng sâu rộng tới chính trị, an ninh, xã hội và các giá trị nền tảng của nhân loại. Trong bối cảnh đó, câu hỏi cốt lõi không còn là liệu AI có tiếp tục phát triển hay không, mà là AI sẽ được quản trị như thế nào để phục vụ con người, hòa bình và phát triển bền vững.

Tại Hội nghị bàn tròn cấp cao về Chiến lược Trí tuệ nhân tạo diễn ra ngày 28/10/2025 ở London (Anh), các đại biểu nhấn mạnh rằng Trí tuệ nhân tạo (AI) cần được nhìn nhận như một yếu tố cấu thành của trật tự thế giới mới. AI có khả năng thúc đẩy tăng trưởng, nâng cao hiệu quả quản lý và cải thiện chất lượng cuộc sống, nhưng đồng thời cũng đặt ra những thách thức chưa từng có về đạo đức, quyền con người, an ninh dữ liệu và ổn định xã hội. Nếu thiếu các nguyên tắc và cơ chế quản trị phù hợp, AI có thể làm gia tăng bất bình đẳng, gây ra các rủi ro hệ thống và làm xói mòn niềm tin của xã hội.

Một luận điểm trung tâm trong Hội nghị là AI không thể tồn tại ngoài khuôn khổ quản trị toàn cầu. Trong khi công nghệ phát triển với tốc độ vượt xa các thiết chế truyền thống, khoảng trống về luật lệ và chuẩn mực có nguy cơ khiến AI bị lạm dụng hoặc phát triển lệch hướng. Vì vậy, việc xây dựng các nguyên tắc chung về quản trị AI, dựa trên các giá trị phổ quát như trách nhiệm, minh bạch, tôn trọng con người và hòa bình, được coi là yêu cầu cấp thiết.

Các đại biểu cũng nhấn mạnh vai trò của hợp tác quốc tế trong việc định hình tương lai của AI. AI là công nghệ mang tính xuyên biên giới, không một quốc gia nào có thể tự mình giải quyết toàn bộ các vấn đề phát sinh. Các diễn đàn đối thoại đa phương, liên minh quốc tế và cơ chế phối hợp toàn cầu được xem là nền tảng để chia sẻ kinh nghiệm, hài hòa lợi ích và giảm thiểu rủi ro từ sự phát triển không đồng đều của AI.

Trong không gian thảo luận, Việt Nam được đề cập như một quốc gia đang phát triển, đồng thời là một thành viên tích cực của cộng đồng quốc tế, có trách nhiệm tham gia vào việc xây dựng và tuân thủ các chuẩn mực chung về AI. Việc phát triển và ứng dụng AI cần gắn liền với mục tiêu ổn định xã hội, nâng cao đời sống người dân và bảo đảm lợi ích lâu dài của quốc gia. AI được nhìn nhận không chỉ là công cụ tăng trưởng, mà còn là phương tiện để thúc đẩy quản trị hiệu quả và phát triển bền vững.

Một nội dung quan trọng khác là mối liên hệ giữa AI, hòa bình và an ninh toàn cầu. Trong khi AI mở ra những khả năng mới cho việc dự báo, quản lý rủi ro và hỗ trợ ra quyết định, việc sử dụng AI trong các lĩnh vực nhạy cảm cũng tiềm ẩn nguy cơ làm gia tăng căng thẳng và xung đột nếu thiếu kiểm soát. Do đó, cần xây dựng các cơ chế giám sát và hợp tác quốc tế nhằm bảo đảm AI được sử dụng vì mục tiêu hòa bình và ổn định.

Bên cạnh đó, phát triển AI cần phải gắn với đạo đức và trách nhiệm xã hội. Con người cần được đặt ở vị trí trung tâm của mọi quyết định liên quan tới AI. Các hệ thống AI phải minh bạch, có khả năng giải trình và được thiết kế để hỗ trợ, chứ không thay thế hoặc làm tổn hại tới các giá trị cốt lõi của xã hội.

Đại diện cho Boston Global Forum (Hoa Kỳ), ông Nguyễn Anh Tuấn - Đồng sáng lập kiêm CEO, đã giới thiệu ba chương trình chiến lược tích hợp nhằm hỗ trợ tương lai của AI tại Việt Nam, bao gồm:

• AIWS Government 24/7 – mô hình quản trị lấy con người làm trung tâm, bảo đảm tính liên tục, đạo đức và minh bạch trong kỷ nguyên AI;

• Nền kinh tế tài sản số và đổi mới sáng tạo đáng tin cậy, được xây dựng trên các chuẩn mực đạo đức, giá trị thực và niềm tin của công chúng;

• Trụ cột văn hóa và sáng tạo, bảo đảm rằng sự tiến bộ của công nghệ luôn song hành cùng tinh thần con người, văn hóa, niềm tin và các giá trị đạo đức.

Tổng hòa ba trụ cột này tạo nên một tầm nhìn toàn diện: AI không phải là công cụ kiểm soát, mà là người bạn đồng hành của phẩm giá con người, sáng tạo và hòa bình.

Hiện nay, AI đang đặt ra yêu cầu cấp thiết về một khuôn khổ quản trị toàn cầu mới, dựa trên hợp tác, trách nhiệm và các giá trị chung của nhân loại. Việc định hình tương lai của AI không chỉ là thách thức công nghệ, mà là bài toán về quản trị, đạo đức và hòa bình trong trật tự thế giới đang chuyển đổi.

Hội nghị có sự tham dự của các lãnh đạo cấp cao Việt Nam, các chiến lược gia, học giả và chuyên gia toàn cầu như Boston Global Forum, Wahba Initiative (NYU), AWS, Microsoft Research, OpenMined, DeepMind, Quantum Leap, FinTech Alliance, đại diện Nhà Trắng, Hội đồng Chiến lược Công nghệ Vương quốc Anh...

Toàn văn báo cáo Hội nghị: https://bostonglobalforum.org/books/BGF-To-Lam_London.pdf