Trong nhiều năm, kỹ thuật số luôn được coi là một phần của nền kinh tế. Nhưng ngày nay, với sự tiến bộ không ngừng của khoa học, kỹ thuật số đã biến đổi tới mức đỉnh cao, vượt qua mọi sự đoán trước kia. Kỹ thuật số giờ đây không chỉ là một phần của nền kinh tế, nó chính là nền kinh tế.

Đó là một nền kinh tế đem lại vô số cơ hội cho những người biết thích nghi và gây khó khăn đáng kể cho những người còn lại. Nhiều công ty - như Kodak, Blockbuster, Sears, và Blackberry - đã không thể thích ứng, trong khi những công ty khác lại đang phát triển mạnh. Theo nghiên cứu của MIT Sloan, các công ty biết tận dụng sự phát triển của kỹ thuật số vào kinh doanh có nhiều lợi nhuận hơn 26% so với các doanh nghiệp khác .

Vậy những công ty này đã làm thế nào để có thể thành công đến vậy trong thời đại phát triển của khoa học với sự bùng nổ của kĩ thật số? Trong bài viết này, chúng ta sẽ tập trung vào 4 yếu tố chính: kỳ vọng của khách hàng, cải tiến sản phẩm, đổi mới hợp tác, và các hình thức tổ chức.

Kì vọng của Khách hàng

Không có thay đổi nào thách thức hơn là việc đạt được kỳ vọng của khách hàng. Kỹ thuật số giúp các công ty kết nối với khách hàng tốt hơn và ở mức giá cạnh tranh hơn. Thế nhưng để cung cấp cho khách hàng trải nghiệm chất lượng dịch vụ tuyệt vời thì lại càng khó khăn hơn.

Khi kỳ vọng của khách hàng ngày càng cao, họ lại càng mong muốn có được những gì tốt nhất. Tiến sĩ Dieter Haban, CIO của Daimler Trucks Bắc Mỹ, từng cho biết rằng: Hãy tưởng tượng rằng bạn đang ở trên một lịch trình dài với chiếc xe 18 bánh và động cơ của bạn báo sáng khi bạn đang cách trạm dịch vụ gần nhất 100 dặm. Phải làm gì? Tiếp tục lái xe và với nguy cơ sẽ xảy ra sự cố, hoặc gọi một chiếc xe cứu hộ để khắc phục vấn đề?

Xe tải kỹ thuật ảo Detroit, một sản phẩm của Daimler Trucks, là một giải pháp thuật toán ghi lại những thông tin cần thiết của phương tiện trước, trong và sau khi xảy ra sự cố. Nó sẽ gửi thông tin về phòng kiểm soát Daimler và các thông tin đó được đánh giá cân nhắc liệu rằng chiếc xe có thể tiếp tục lộ trình hay cần phải sửa ngay. Sau đó những tính toán này được gửi ngay tới tài xế. Đây là một trải nghiệm sẽ có trong tương lai.

Big data sẽ là một nhân tố giúp khách hàng chủ động hơn trong việc trải nghiệm dịch vụ. Công ty phát triển mạnh sẽ tiếp tục tận dụng dữ liệu bằng cách sử dụng nó để giải quyết các vấn đề về bảo mật, những lo ngại về quản lý thông tin, và những hạn chế của phân tích dữ liệu trước một làn sóng thông tin khổng lồ.

Cải tiến sản phẩm

Các công ty lớn cũng tích hợp các sản phẩm và dịch vụ có liên quan vào các giải pháp công nghệ phức tạp, trong khi mở rộng và tái cơ cấu ngành công nghiệp, về cơ bản điều đó đang tạo ra ngành công nghiệp hoàn toàn mới. Michael Nilles, gần đây đã thăng chức giám đốc kỹ thuật số của Schindler, dẫn chứng một ví dụ điển hình. Schindler đã mở rộng kinh doanh của mình vượt ra kì vọng để trở thành một công ty giải pháp di động, cung cấp công nghệ của mình cho một loạt các ngành công nghiệp bao gồm chăm sóc y tế, khách sạn, văn phòng, trung tâm thương mại và cửa hàng bán lẻ, và trung tâm thể thao, triển lãm. Bước đột phá lớn dẫn đến thành công này là sự phát triển của hệ 1 công nghệ thông minh giúp liên tục thu thập dữ liệu cảm biến và truyền tải nó qua internet đến các hệ thống của Schindler, nơi dữ liệu được phân tích, đưa ra các thông báo bảo trì trước khi một sự cố xảy ra trong thực tế. Những thông báo này sau khi được tư vấn thêm bởi các chuyên gia sẽ được gửi đi trong thời gian thực cho các ứng dụng dịch vụ của Schindler, sau đó sẽ được gửi tới khách hàng.

Ngoài các sản phẩm cá nhân, công ty đã khai thác sức mạnh của nền tảng kĩ thuật để kết nối người mua và người bán (ví dụ, Etsy, Priceline, và App Store của Apple), máy chủ và khách hàng (ví dụ, Airbnb và HomeAway) và chương trình điều khiển với lái xe (ví dụ, Uber, Lynx , và RideScout). Một số nền tảng, chẳng hạn như Uber, đang tạo nên một loại hình dịch vụ mới trong ngành kinh doanh.

Hợp tác đổi mới

Các công ty cần phải có nhiều đổi mới hơn để có thể đáp ứng những yêu cầu của thị trường đầy tính cạnh tranh ngày nay với quy mô mang tính toàn cầu. Hợp tác là một trong những yếu tố cần thiết cho sự đổi mới, không chỉ trong mà còn ngoài phạm vi doanh nghiệp như về khách hàng, đối tác, những công ty khởi nghiệp, các trường đại học, và cộng đồng.

Những doanh nghiệp phát triển hiện nay đang khai thác rất nhiều trong mảng kỹ thuật số để xây dựng hệ sinh thái mở, ví dụ như Amazone, Paypal, Fidelity, Aetna, và Microsoft. Hệ sinh thái đang dần mở rộng hơn các chuỗi cung ứng cho đối tác để cung cấp cả về sản phẩm lẫn dịch vụ (hay kể cả những đối thủ cạnh tranh). Dựa vào nghiên cứu của MIT, các công ty với 50% lợi nhuận hoặc hơn từ những sản phẩm hệ sinh thái kĩ thuật số có thể có lợi nhuận và lãi suất ròng nhiều hơn mức trung bình của thị trường.

Sự hợp tác và hệ sinh thái cùng là những yếu tố quan trọng trong thời kỳ hội nhập Internet, khi mà các công ty ở nhiều ngành công nghiệp khác nhau cùng phải đảm bảo việc phối hợp ăn ý trên nhiều lĩnh vực như chăm sóc sức khoẻ, nhà tự động và thành phố thông minh.

Tổ chức lãnh đạo

Các công ty phải suy nghĩ lại về cấu trúc và văn hóa của họ để đáp ứng tốt hơn với thị trường và các mô hình kinh doanh mới. Việc tổ chức phân cấp chiếm ưu thế trong nền kinh tế công nghiệp sản xuất theo định hướng của thế kỷ 20 sẽ không mang lại hiệu quả trong nền kinh tế kỹ thuật số toàn cầu với tính chất thay đổi nhanh chóng như hiện nay. Các công ty đang dần chuyển sang quyết định dựa trên số liệu thay vì những quyết định cảm tính của các nhà lãnh đạo lâu năm. Các công ty này được các nhà khoa học cung cấp thêm dữ liệu để tăng cường khả năng nghiên cứu. Họ đã có thể thực hiện một số quyết định nhanh hơn bằng cách dựa vào các thuật toán, trí tuệ nhân tạo, robot và các công nghệ tiên tiến khác.

Các công ty lớn cũng thừa nhận những mặt tối của nền kinh tế kỹ thuật số, bởi lẽ các cuộc tấn công mạng, sự phát triển của tin tặc, thị trường chợ đen về dữ liệu và phần mềm độc hại bị đánh cắp ngày càng gia tắc về số lượng, đồng thời đặt ra yêu cầu chặt chẽ hơn dành cho công tác an ninh mạng. Luis A. Aguilar, cựu ủy viên của SEC, đã cảnh báo ban lãnh đạo chọn bỏ qua hoặc không đánh giá đúng tầm quan trọng của an ninh mạng.

Việc số hóa của nền kinh tế là một trong những vấn đề quan trọng nhất của thời đại chúng ta. Công nghệ kỹ thuật số đang nhanh chóng biến đổi cả hoạt động kinh doanh và xã hội, và chúng yếu tố không thể thiếu để đổi mới nền kinh tế theo định hướng của tương lai. Tuy vậy vẫn tồn tại một mặt tối: cuộc cách mạng công nghệ đôi khi gây gián đoạn cho nền kinh tế và xã hội. Đây là trường hợp trong cuộc Cách mạng công nghiệp, và đó chính là điều xảy ra ngày hôm nay.

Thu Thủy

Lược dịch theo Harvard Business Review

Vietnam Report