Các tổ chức đã thúc đẩy lợi nhuận đầu tư đặc biệt trong 30 năm qua đang suy yếu. Bây giờ có thể đã tới lúc để nhà đầu tư giảm kỳ vọng của họ.

Với những làn sóng bất ổn đã tràn qua thị trường tài chính trong những năm gần đây, bao gồm cả sự suy giảm năm 2000 và cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008, có vẻ hơi kỳ lạ khi mô tả ba thập kỷ qua là một thời kỳ vàng son cho các nhà đầu tư. Nhưng thực tế là tổng số lợi nhuận trên cổ phiếu và trái phiếu tại Hoa Kỳ và Tây Âu trong giai đoạn 1985-2014 đã cao hơn mức trung bình dài hạn một cách đáng kể.

Nguồn: McKinsey

Những khoản lợi nhuận này là kết quả của nền tảng kinh tế vững chắc và việc kinh doanh thuận lợi. Lạm phát và lãi suất giảm mạnh từ mức đỉnh vào cuối năm những năm 1970 và 1980. Tăng trưởng kinh tế toàn cầu là khá mạnh, năng suất tăng và cùng với đó là sự tăng trưởng nhanh chóng ở Trung Quốc. Và sự phát triển của công ty thậm chí còn mạnh mẽ hơn, phản ánh mức tăng doanh thu tại các thị trường mới, giảm thuế doanh nghiệp, và những tiến bộ trong dây chuyền tự động hóa và cung ứng toàn cầu đã giúp hạn chế chi phí. Các công ty công Bắc Mỹ niêm yết trên thị trường chứng khoán có mức lợi nhuận sau thuế tăng 65% trong ba thập kỷ này.

Tuy vậy, kỷ nguyên vàng này đã kết thúc. Một báo cáo mới của McKinsey Global Institute (MGI) đã chỉ ra lý do tại sao các nhà đầu tư có thể cần phải hạ thấp kỳ vọng của họ khi tìm ra được các yếu tố khiến lợi nhuận đặc biệt bị suy yếu, và trong một số trường hợp là không có lợi nhuận. Sự sụt giảm lớn về lãi suất và lạm phát đang đạt tới giới hạn của nó, tốc độ tăng trưởng GDP toàn cầu sẽ thấp hơn khi dân số ở các nước phát triển và Trung Quốc già hóa, và triển vọng lợi nhuận của công ty trở nên u ám. Trong khi công nghệ số hóa có thể làm tăng lợi nhuận cho một số công ty, các công ty lớn ở Bắc Mỹ và Tây Âu, những công ty chiếm phần lớn nhất của lợi nhuận toàn cầu trong 30 năm qua, sẽ phải đối mặt với áp lực cạnh tranh từ các công ty thị trường ở các thị trường mới nổi; công nghệ và kỹ thuật số cho phép các đối thủ nhỏ hơn tạo nên được những thách thức đáng kể. Bởi lẽ đó, những công ty này có thể phải chứng kiến việc lợi nhuận giảm sút trong tương lai.

Bản phân tích của MGI cho thấy rằng lợi nhuận trên thị trường chứng khoán và các khoản đầu tư có thu nhập cố định tại Hoa Kỳ và Tây Âu trong hai thập kỷ tiếp theo có thể thấp hơn đáng kể so với 30 năm qua. Bản bán cáo ước tính rằng đối với thị trường chứng khoán ở cả Hoa Kỳ và Tây Âu, lợi nhuận trung bình hàng năm có thể ở mốc thấp hơn khoảng từ 150 tới 400 điểm cơ sở, hoặc 1,5-4,0 điểm phần trăm. Đối với thu nhập cố định, khoảng cách có thể còn lớn hơn, với lợi nhuận trung bình hàng năm ở mốc thấp hơn 300 đến 500 điểm cơ sở (3-5 điểm phần trăm), và trong một số trường hợp thậm chí còn thấp hơn thế.

Các tỷ lệ lợi nhuận thấp này có thể có gây sâu sắc lên tất cả các nhà đầu tư, cả cá nhân và tổ chức, và nói rộng ra, ảnh hưởng tới cả chính phủ các nước nói chung. Ví dụ, một sự khác biệt 2 điểm phần trăm của lợi nhuận trung bình hàng năm trong một thời gian dài sẽ có nghĩa là một ngày phụ nữ 30 tuổi ngày hôm nay sẽ phải làm việc trong quãng thời gian dài hơn bảy năm hoặc gần như tăng gấp đôi tiền tiết kiệm của mình để sống như những người đã nghỉ hưu.

Những nhà quản lý lương hưu, quỹ công tại Hoa Kỳ cho rằng lợi nhuận khi đầu tư cổ phần và trái phiếu có thể là khoảng 8 phần trăm về danh nghĩa, hoặc 5-6 phần trăm theo giá trị thực. Điều này có nghĩa lợi nhuận vốn chủ sở hữu khoảng 6-8 phần trăm, cao hơn đáng kể so với ước tính của chúng tôi. Kết quả là, các quỹ hưu trí trong tương lai có thể phải đối mặt với sự thiếu hụt tài chính  thậm chí còn lớn hơn so với những gì mà họ đang phải vật lộn với ngày hôm nay. Các nhà quản lý tài sản nằm trong số những người có khả năng bị ảnh hưởng, khi mà chi phí họ bỏ ra sẽ chịu áp lực trong một thời gian dài dẫn đến làm giảm lợi nhuận. Không chỉ vậy các hãng bảo hiểm dựa mà doanh thu dựa trên các khoản đầu tư cũng sẽ bị ảnh hưởng. Trên cả hai bờ Đại Tây Dương, các nhà hoạch định chính sách có thể cần phải chuẩn bị cho thế hệ sau này của những người về hưu với thu nhập ít hơn hiện tại.

Một số trường hợp đặc biệt khác có thể xảy ra làm tăng lợi nhuận đầu tư, chẳng hạn như sự tăng trưởng năng suất mạnh mẽ đi kèm với lạm phát thấp. Việc đầu tư tại các thị trường mới nổi có thể mang lại lợi nhuận cao hơn. Nhưng cũng có thể là do sự bị quan của chúng tôi không quá lớn. Điều quan trọng là các nhà đầu tư hãy bắt đầu kiểm soát sự kỳ vọng của riêng mình và sự mong đợi của những người sẽ bị ảnh hưởng bởi quyết định đầu tư của họ.

Thu Thủy

Lược dịch theo McKinsey

Vietnam Report